Dómur um sýknu vegna krafna um skaða- og miskabætur vegna vörslusviptingar

Landsréttur hefur með dómi þann 19. maí 2023 staðfest dóm Héraðsdóms Reykjavíkur þar sem íslenska ríkið var sýknað af kröfum um skaða- og miskabætur vegna vörslusviptingar sem fór fram á sauðfé.

Málið hafði áður komið fyrir Landsrétt, en þá var héraðsdómur ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómaálagningar á ný.

Forsaga málsins er að MAST hafði gert frávik við aðbúnað og ástand fjárins. Þegar ábúendur urðu ekki við kröfum um úrbætur tók stofnunin ákvörðun um að vörslusvipta féð og var það flutt í sláturhús haustið 2014. Byggðist málshöfðunin á því að Matvælastofnun hefði misbeitt valdheimildum sínum og aðgerðir hefðu verið ólögmætar.

Í niðurstöðum dómsins kemur fram að Matvælastofnun hefði haft afskipti af aðstæðum og aðbúnaði sauðfjár á bænum. Frestir hafi verið veittir til að uppfylla kröfur stofnunarinnar. Þá hefði Matvælastofnun við undirbúning og töku ákvörðunar um að svipta vörslur á sauðfénu ekki brotið ákvæði stjórnsýslulaga. Landsréttur vísaði einnig til þess að það neyðarúrræði sem Matvælastofnun hefði gripið til í kjölfarið með slátrun sauðfjárins væri ekki eingöngu neyðarúrræði með tilliti til umráðamanns dýra heldur skyldi við ákvörðun um hvort því skyldi beita einnig líta til velferðar dýranna. Þess er getið í dómnum að í gögnum málsins væri getið um bágborið ástand á fénu og að vigtarseðlar úr sláturhúsi hefðu borið með sér að ástand margra gripa hefði verið bágborið og talsvert verið um vanmetafé sem ætla mætti að hefði að mestu leyti mátt rekja til lélegrar fóðrunar, brynningar og slæms aðbúnaðar.

Sjá dóm hér