Innflutningur hunda

1. Kanna útflutningsland og skilyrði

Eingöngu má flytja hunda til Íslands frá viðurkenndu útflutningslandi sbr. viðauka við reglugerð nr. 200/2020. Viðurkennd útflutningslönd eru flokkuð í tvo flokka m.t.t. hundaæðis (e. rabies). Í landaflokki 1 eru lönd án hundaæðis. Í landaflokki 2 eru lönd þar sem hundaæði finnst ekki eða er haldið vel í skefjum. Hundar sem fyrirhugað er að flytja til landsins skulu hafa dvalið í viðurkenndu útflutn­ings­landi síðustu 6 mánuði fyrir innflutning eða frá fæðingu. 

• Hundar sem fluttir eru inn frá landaflokki 1 geta uppfyllt innflutningsskilyrði í fyrsta lagi við u.þ.b. 4,5 mánaða aldur. 
• Hundar sem fluttir eru inn frá landaflokki 2 geta uppfyllt innflutningsskilyrði í fyrsta lagi við u.þ.b. 7 mánaða aldur.  

Landaflokkur 1

• Lönd þar sem hundaæði hefur aldrei greinst
• Lönd sem uppfylla skilgreiningu OIE á rabies free country, m.a. má hundaæði ekki hafa komið upp í landinu sl. 2 ár. 
• Austurríki, Ástralía, Belgía, Bretland, Búlgaría, Danmörk, Eistland, Finnland, Frakkland, Færeyjar, Grikkland, Holland, Írland, Ítalía, Japan, Króatía, Kýpur, Lettland, Liechtenstein, Litháen, Lúxemborg, Malta, Noregur (að Svalbarða frátöldum), Portúgal, Sameinuðu arabísku furstadæmin, Singapore, Slóvenía, Spánn, Sviss, Svíþjóð, Tékkland, Þýskaland.

Landaflokkur 2

• Lönd þar sem hundaæði finnst og er tilkynningarskylt og haldið vel í skefjum miðað við þær upplýsingar sem Matvælastofnun hefur.
• Bandaríkin, Bosnía, Grænland, Hersegóvina, Kanada, Pólland, Rúmenía, Serbía, Slóvakía, Taívan, Tyrkland, Ungverjaland.
• Hætta á hundaæðissmiti er meiri í löndum í landaflokki 2 og því er undirbúningur vegna innflutnings tímafrekari. Allir hundar og kettir skulu bólusettir gegn hundaæði. 30 dögum síðar skal taka blóðprufu og mæla mótefni til að staðfesta að bólusetningin hafi skilað árangri. En þar sem meðgöngutími hundaæðisveirunnar getur verið mjög langur þurfa að líða 90 dagar eftir mótefnamælinguna til þess að ganga úr skugga um að dýrið beri ekki einkenni hundaæðis áður en það er flutt til Íslands. Þessar reglur eru í fullu samræmi við ráðleggingar Alþjóðadýraheilbrigðisstofnunarinnar (OIE) um varnir gegn hundaæði.

Lönd sem teljast ekki til viðurkenndra útflutningslanda

• Lönd þar sem hundaæði er landlægt og ekki tilkynningarskylt.
• Lönd þar sem hundaæði er landlægt og tillkynningarskylt en enn mikið vandamál.
• Lönd þar sem ítrekað hafa komið upp vandamál varðandi vottorð og önnur gögn vegna innflutnings dýra.
• Lönd þar sem alvarlegir dýrasjúkdómar koma upp sem ekki er mögulegt að verjast með bólusetningum, sýnatökum eða með einangrun.
• Lönd sem ekki hafa verið metin m.t.t. ofangreindra viðmiða. 

• Eftirtalin lönd hafa verið metin en teljast ekki til viðurkenndra útflutningslanda: Filippseyjar, Hvíta-Rússland, Indland, Kína, Mexíkó, Rússland, Tæland og Úkraína.

Innflutningur gæludýra vegna búferlaflutninga frá landi sem ekki telst til viðurkenndra útflutningslanda 

Matvælastofnun getur heimilað innflutning á hundi eða ketti frá landi sem ekki telst til viðurkennds útflutningslands, ef um er að ræða búferlaflutninga og dýrið hefur verið í eigu og umsjá innflytjanda í a.m.k. sex mánuði fyrir innflutning. Þessu til staðfestingar skal leggja fram gögn sem Matvælastofnun metur gild. Hundur eða köttur sem fluttur er til Íslands á þessum forsendum skal uppfylla heilbrigðisskilyrði samkvæmt landaflokki 2 (auk bólusetningar gegn hundainflúensu). Sækja skal um leyfi til innflutnings í þjónustugátt MAST (umsókn nr. 2.33).

Reglulegt endurmat viðurkenndra útflutningslanda

Viðauki við reglugerð nr. 200/2020 um innflutning hunda og katta verður endurskoðaður tvisvar á ári (í september og í mars). Lönd sem þegar eru í viðaukanum eru þá endurmetin og sjúkdómastaða þeirra könnuð. Auk þess verða tekin til skoðunar lönd sem stofnunin hefur fengið sérstakar beiðnir um að meta, svo og lönd sem áður hafa verið metin en ekki viðurkennd. Stuðst er við sjúkdómalista á vef OIE (Alþjóðadýraheilbrigðisstofnunarinnar) sem er uppfærður reglulega auk vísindagreina um dýrasjúkdóma. Ef niðurstaða matsins felur í sér að gera þurfi breytingar á viðaukanum, þ.e. fjarlægja eða bæta við nýjum löndum eða flytja lönd á milli landaflokka, mun Matvælastofnun senda erindi þess efnis til atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins.

Hægt er að óska eftir mati Matvælastofnunar á viðurkenndum útflutningslöndum sem ekki er að finna á viðauka við gildandi reglugerð um innflutning hunda og katta. Senda skal rökstudda beiðni þess efnis til petimport@mast.is.

2. Kanna hvort hundategundin sé heimil

Óheimilt er að flytja inn:

• Hvolpafullar tíkur og tíkur með hvolpa á spena.
• Dýr sem hafa slasast eða undirgengist aðgerðir fyrir innflutning, allt fram að innflutningsdegi, og/eða þarfnast aukins eftirlits eða eftirmeðferðar af nokkru tagi, nema með sérstöku leyfi Matvælastofnunar.
• Blendinga af úlfum og hundum í a.m.k. 10 ættliði.

Hunda  af eftirfarandi tegundum, svo og blendinga af þeim í a.m.k. fimm ættliði:

1. Pit Bull Terrier/Staffordshire Bull Terrier.
2. Fila Brasileiro.
3. Toso Inu.
4. Dogo Argentino.
5. Cane Corso
6. Presa Canario
7. Boerboel
8. Hunda sem hafa sambærilegan uppruna, líkamsbyggingu og/eða geðslag og tegundir í 1.-7. tl. samkvæmt rökstuddri ákvörðun Matvælastofnunar hverju sinni.
9. Hunda sem eru taldir hættulegir að mati Matvælastofnunar hverju sinni. Stofnunin skal rökstyðja ákvörðun sína og taka mið af fyrirliggjandi upplýsingum um viðkomandi hundategund, uppruna hennar og ræktunarmarkið, líkamsbyggingu og geðslag.

Leitið upplýsinga hjá stofnuninni ef vafi leikur á um hundategund sem fyrirhugað er að flytja inn.

Komi í ljós við komu dýrs til landsins að ofangreint eigi við um hund sem fluttur hefur verið inn, fellur innflutningsleyfi úr gildi.

3. Sækja um innflutningsleyfi

Innflytjandi ber ábyrgð á því að öll innflutningsskilyrði séu uppfyllt. 

• Sækja skal um innflutningsleyfi í þjónustugátt MAST. Nota skal rafræn skilríki eða íslykil við innskráningu. Þeir sem búsettir eru erlendis og/eða hafa hvorki rafræn skilríki né íslykil geta notað enskt umsóknareyðublað. Eyðublaðið skal fyllt út, undirritað og sent til petimport@mast.is. 
• Upplýsingar um útflutningsland, hundategund og örmerki hunds skulu liggja fyrir þegar sótt er um innflutningsleyfi.
• Þegar umsókn hefur borist Matvælastofnun fær umsækjandi senda greiðslubeiðni vegna eftirlitsgjalds að upphæð kr. 39.270. Gjaldið er vegna umsýslu, innflutningseftirlits á Keflavíkurflugvelli og útskriftarskoðunar í einangrun.
• Innflutningsleyfið er háð þeim skilyrðum að hundurinn uppfylli öll skilyrði vegna innflutnings skv. reglugerð nr. 200/2020.
• Innflutningsleyfið gildir í eitt ár frá útgáfu þess.
• Innflutningsleyfi eru eingöngu gefin út á ensku.

4. Panta pláss í einangrun

Innflytjandi skal sjálfur panta pláss í einangrun. Á Íslandi eru tvær samþykktar einangrunarstöðvar fyrir hunda og ketti. Þær eru einkareknar og skulu uppfylla skilyrði reglugerðar nr. 201/2020 um einangrun og einangrunarstöðvar fyrir gæludýr. 

1. Einangrunarstöðin í Reykjanesbæ
2. Mósel ehf. Hellu

Dvalartími og komudagar í einangrun

• Innfluttir hundar skulu dvelja að lágmarki 14 daga í einangrun.
• Innflytjandi skal sjálfur panta pláss í einangrun fyrir sinn hund.
• Hundar skulu fluttir inn á samþykktum komudögum. Upplýsingar um komudaga/innritunardagsetningar má finna á vefsíðu viðkomandi einangrunarstöðvar. 
• Innritað er í einangrun á 3-5 daga tímabili (á samþykktum komudögum) og dýr sem eru innrituð á sama tímabili dvelja samtímis í einangrunarstöð. Hvor einangrunarstöð tekur á móti nýjum hópi á að lágmarki 3ja vikna fresti. 
• Þegar innflutningsdagsetning er ákvörðuð skal hafa í huga heilbrigðisskilyrði og tímafresti m.t.t. bólusetninga oþh.

Framlenging einangrunar

Vakni grunur um alvarlegan smitsjúkdóm í dýri í einangrun er Matvælastofnun heimilt að framlengja dvalartími, ýmist allra dýra eða eingöngu þess dýrs sem við á og fer það eftir eðli smitefnis.

5. Tryggja að heilbrigðiskröfur séu uppfylltar

Nauðsynlegt er að kynna sér heilbrigðiskröfur vel þegar innflutningur er undirbúinn til þess að tryggja að hundurinn uppfylli öll skilyrði þegar að innflutningi kemur.  Gera má ráð fyrir að undirbúningur vegna innflutnings hunda til Íslands taki frá nokkrum vikum til allt að 6 mánaða.  Hér má sækja ítarlegar leiðbeiningar og vottorðseyðublöð sem nota skal vegna innflutnings.  

Ábending vegna hundaæðis og innflutnings frá landaflokki 2

Hætta á hundaæðissmiti er meiri í löndum í landaflokki 2 og því er undirbúningur vegna innflutnings frá þeim löndum tímafrekari. Allir hundar og kettir skulu bólusettir gegn hundaæði. 30 dögum síðar skal taka blóðprufu og mæla mótefni til að staðfesta að bólusetningin hafi skilað árangri. En þar sem meðgöngutími hundaæðisveirunnar getur verið mjög langur þurfa að líða 90 dagar eftir mótefnamælinguna til þess að ganga úr skugga um að dýrið beri ekki einkenni hundaæðis áður en það er flutt til Íslands. Þessar reglur eru samkvæmt ráðleggingum Alþjóðadýraheilbrigðisstofnunarinnar (OIE) um varnir gegn hundaæði.

Landaflokkur 1

• Vottorð D1
• Leiðbeiningar D1 um heilbrigðisskilyrði og útfyllingu vottorðs 
• Leiðbeiningar D1 á ensku
• Leiðbeiningar um sníkjudýrameðhöndlun hunda fyrir innflutning (eingöngu á ensku)

Landaflokkur 2

• Vottorð D2
• Leiðbeiningar D2 um heilbrigðisskilyrði og útfyllingu vottorðs
• Leiðbeiningar D2 á ensku
• Leiðbeiningar um sníkjudýrameðhöndlun hunda fyrir innflutning (eingöngu á ensku)

Senda skal skannað afrit af fullkáruðu, undirrituðu vottorði í síðasta lagi 5 dögum fyrir áætlaða innflutningsdagsetningu hundsins, til samþykktar, til petimport@mast.is. 

Viðurkenndar rannsóknarstofur vegna mælinga á mótefnum vegna hundaæðis

Allir hundar sem fluttir eru til landsins skulu vera bólusettir gegn hundaæði. Í fyrsta lagi 30 dögum eftir bólusetningu skal taka blóðsýni og senda á rannsóknarstofu þar sem mótefnamæling m.t.t. hundaæðis fer fram. Mælist mótefni jafnt og/eða hærra en 0,5 a.e./ml er heimilt að flytja dýrið til landsins. Ath! ef hundurinn kemur frá landi í landaflokki 2 þá má flytja hann til landsins í fyrsta lagi 90 dögum eftir sýnatöku. Ekki er krafa um slíkan biðtíma ef hundurinn kemur frá landi í landaflokki 1. 

Eingöngu eru teknar gildar rannsóknarniðurstöður vegna hundaæðismótefnamælinga frá viðurkenndum rannsóknarstofum. Evrópusambandið birtir lista yfir þær rannsóknarstofur sem uppfylla skilyrði hvað þetta varðar. Bæði er um að ræða rannsóknarstofur innan og utan ESB. Athugið að nota má hvaða viðurkenndu rannsóknarstofu sem er, ekki er nauðsynlegt að nota rannsóknarstofu í viðkomandi útflutningslandi. 

ATH!
Okkur hjá Matvælastofnun hafa borist ábendingar þess efnis að vegna innrásar Rússlands í Úkraínu geti tekið lengri tíma en venjulega að fá niðurstöður úr hundaæðismótefnamælingu. Í stað 2-3 vikna biðtíma getur tekið 4-8 vikur að fá niðurstöðurnar, þó það sé ekki algilt. Við hvetjum því innflytjendur til þess að sinna bólusetningu og mótefnamælingu við hundaæði tímanlega.

Viðurkenndar rannsóknarstofur m.t.t. mælinga á hundaæðismótefni

6. Reiknivél - innflutningsáætlun - hvenær á að gera hvað?

Undirbúningur innflutnings kallar á nokkrar heimsóknir til dýralæknis í útflutningslandinu. Reiknivélin býr til dagatal sem tekur mið af landaflokki og komudegi hunds.

ATH!
Okkur hjá Matvælastofnun hafa borist ábendingar þess efnis að vegna innrásar Rússlands í Úkraínu geti tekið lengri tíma en venjulega að fá niðurstöður úr mótefnamælingu gegn hundaæði. Í stað 2-3 vikna biðtíma getur tekið 4-8 vikur að fá niðurstöðurnar, þó það sé ekki algilt. Við hvetjum því innflytjendur til þess að sinna bólusetningu og mótefnamælingu við hundaæði tímanlega og taka ekki mið af reiknivélinni hér að neðan í blindni, þar sem hún sýnir einungis síðustu mögulegu dagsetningu fyrir bólusetningu og mótefnamælingu en þær má báðar gera fyrr í ferlinu (svo fremi sem gæludýrið hafi náð tilskildum aldri).

7. Gera ráðstafanir vegna flutnings til Íslands

Gera skal ráðstafanir vegna flugs til Íslands með góðum fyrirvara.

• Taka skal tillit til bólusetninga og mótefnamælingar m.t.t. tímafresta þegar innflutningsdagsetning er ákvörðuð.
• Eingöngu er heimilt að flytja hunda til landsins með flugi og Keflavíkurflugvöllur er eini samþykkti innflutningsstaðurinn fyrir gæludýr.
• Ef millilenda þarf með hundinn á leiðinni frá útflutningslandi til Íslands, skal innflytjandi kanna hvaða innflutningsskilyrði gilda í viðkomandi landi.
• Flugnúmer, komudag og komutíma skal skrá í heilbrigðis- og upprunavottorð.
• Leyfilegur komutími dýra er á milli kl. 06:00 og 17:00 á fyrirfram ákveðnum komudögum. Ef koma utan þess tíma er nauðsynleg þarf að sækja um leyfi með því að senda fyrirspurn í tölvupósti til petimport@mast.is, en slíkt leyfi er ekki alltaf veitt. MAST getur veitt leyfi fyrir komu á milli kl. 17:00 og 21:00 ef starfsfólk er tiltækt, en komur eftir þann tíma verða ekki samþykktar. Þetta felur í sér talsverðan aukakostnað fyrir innflytjanda þar sem innflutningseftirlit verður þá framkvæmt utan venjulegs vinnutíma. Gæludýrum er ekki leyft að dvelja á flugvellinum yfir nótt.
• Flutningsbúrið skal uppfylla IATA kröfur og vera nógu stórt til þess að hundurinn geti staðið í því, legið og snúið sér við. Búrið á að vera úr hörðu efni sem ekki getur fallið saman og sem auðvelt er að þrífa og sótthreinsa. Ef ekki er hægt að þrífa og sótthreinsa búrið verður því fargað að loknum innflutningi. Mjúk búr eða hundatöskur eru ekki leyfilegar. Nánar má sjá um kröfur til flutningsbúra fyrir gæludýr í reglugerð nr. 80/2016 um velferð gæludýra.

8. Senda gögn til MAST 5-10 dögum fyrir innflutning

Í síðasta lagi 5 dögum fyrir áætlaðan innflutningsdag skal senda til MAST skannað afrit undirritaðs heilbrigðis- og upprunavottorðs (D1 eða D2) ásamt rannsóknarniðurstöðum eins og við á, til skoðunar og samþykktar.

• Gögnin skulu send sem viðhengi með tölvupósti til petimport@mast.is.
• Berist gögnin síðar en 5 dögum (sólarhringum) fyrir áætlaðan komudag er stofnuninni heimilt að synja innflutningi.
• Gögn vegna innflutnings dýra eru yfirfarin á virkum dögum, á afgreiðslutíma MAST.
• Ef ekki eru gerðar athugasemdir við heilbrigðis- og upprunavottorð, er það undirritað og staðfest af og tilkynning þess efnis send innflytjanda.
• Ekki er heimilt að senda hund af stað til Íslands nema staðfesting hafi borist frá MAST um að innflutningur sé heimilaður.

9. Flug til Íslands

Flytja skal hunda sem farangur eða frakt. Ekki er gerð krafa um fylgdarmann. Mikilvægt er að sjá til þess að flutningsbúr uppfylli skilyrði og að öll nauðsynleg gögn fylgi hundinum. 

Flutningsbúrið skal uppfylla IATA kröfur og vera nógu stórt til þess að hundurinn geti staðið í því, legið og snúið sér við. Búrið á að vera úr hörðu efni sem ekki getur fallið saman og sem auðvelt er að þrífa og sótthreinsa. Ef ekki er hægt að þrífa og sótthreinsa búrið verður því fargað að loknum innflutningi. Mjúk búr eða hundatöskur eru ekki leyfilegar. Nánar má sjá um kröfur til flutningsbúra fyrir gæludýr í reglugerð nr. 80/2016 um velferð gæludýra.

Eftirfarandi gögn skulu fylgja hundinum til Íslands (í umslagi sem límt er á búrið)

• Innflutningsleyfi (má vera afrit)
• Frumrit heilbrigðis- og upprunavottorðs (D1/D2)
• Frumrit (eða staðfest afrit) rannsóknarskýrslu vegna hundaæðismótefnamælingar
• Frumrit (eða staðfest afrit) rannsóknarskýrslu annarra rannsókna (B.canis, Leishmania spp. A.vasorum ef við á)

Innflutningseftirlit

Við komu til Keflavíkurflugvallar eru hundar fluttir rakleiðis í móttökustöð gæludýra þar sem innflutningseftirlit fer fram. Eftirlitið felst í því að sannreyna örmerkisnúmer hundsins, að öll tilskilin gögn fylgi hundinum og að hann hafi ekki augljós einkenni smitsjúkdóms. Komi upp athugasemdir við innflutningseftirlit er haft samband við innflytjanda símleiðis. Að loknu innflutningseftirliti er hundurinn afhentur flutningsaðila viðkomandi einangrunarstöðvar sem flytur hann í einangrunarstöð.

Algengustu ástæður þess að innflutningsgögn eru ekki samþykkt

• Ófullnægjandi heilbrigðisvottorð – ALLIR reitir verða að vera fylltir út. 
• Viðeigandi heilbrigðisvottorði eða rannsóknarniðurstöðum ekki skilað
• Síðustu bólusetningar (aðrar en hundaæði) framkvæmd seinna en 14 dögum fyrir innflutning. 
• Sýnataka vegna hundaæðismótefnamælingar framkvæmd of snemma, líða þurfa 30 dagar eftir bólusetningu (dagur bólusetningar er dagur númer núll). 
• Hundaæðismótefni < 0,5 IU/ml 
• Fyrir lönd í landaflokki 2.: Sýnataka vegna hundaæðismótefnamælingar framkvæmd seinna en 90 dögum fyrir innflutning. 
• Bólusetningar ekki framkvæmdar skv. leiðbeiningum framleiðanda bóluefnis (á fyrst og fremst við um leptospirosis bólusetningu) 
• Rannsóknarniðurstöður
  • JÁKVÆÐAR niðurstöður fyrir Brucella/Leishmania/A.vasorum 
  • Sýnatökudagsetning og/eða örmerkisnúmer kemur ekki fram á niðurstöðum.
  • Skýrslurnar eru á öðru tungumáli en ENSKU 
• Ófullnægjandi sníkjudýrameðhöndlun notuð gegn A.vasorum 
• Ófullnægjandi meðhöndlun gegn innvortis og útvortis gegn sníkjudýrum, lyf notuð sem ná ekki til allra sníkjudýra (sjá fyrir hunda hér, fyrir ketti hér). 
• Skjölum skilað til MAST seinna en 5 dögum fyrir innflutning og eftir kl. 12 síðasta föstudag fyrir innflutning.
• Ósamþykktur komutími/ ósamþykkt dagsetning. 

Hjálparhundar

Matvælastofnun getur heimilað að hjálparhundur sem ferðast með eiganda sínum og fluttur er til landsins dvelji í heimaeinangrun, í híbýlum þar sem eigandi/innflytjandi dvelur á meðan einangrunartíma stendur. Hjálparhundur er skilgreindur sem leiðsöguhundur fyrir blinda, merkjahundur fyrir heyrnarskerta eða hjálparhundur fyrir hreyfihamlaða, flogaveika og sykursjúka og hefur vottaða þjálfun sem samþykkt er af Matvælastofnun.

Heilbrigðisskilyrði fyrir hjálparhunda eru þau sömu og gilda um aðra hunda og taka mið af útflutningslandi hunds, þ.e. hvort hundurinn hafi dvalið í landi í landaflokki 1 eða 2 síðustu 6 mánuði fyrir innflutning. Vísað er í leiðbeiningar D1 (landaflokkur 1) eða D2 (landaflokkur 2) eftir því sem við á varðandi upplýsingar um kröfur sem varða bólusetningar, sýnatökur og önnur heilbrigðisskilyrði. Sækja skal um leyfi til innflutnings og heimaeinangrunar hjálparhunds í þjónustugátt MAST (umsókn nr. 2.34).

• Leiðbeiningar um innflutning og heimaeinangrun hjálparhunda. 

Hundasæði - djúpfryst eða kælt

Innflutningur á hundasæði er heimill að uppfylltum skilyrðum reglugerðar nr. 935/2004 um innflutning gæludýra og hundasæðis og reglugerð nr. 202/2020 um breytingu á reglugerð nr. 935/2004. Reglur um landaflokka (sjá hér að ofan) gilda einnig um innflutning hundasæðis. Innflutningur á kældu hundasæði var heimilaður haustið 2022 með reglugerð nr. 1329/2022. Sömu heilbrigðisskilyrði gilda um innflutning á kældu og frystu hundasæði. 

• Leiðbeiningar DS1 - innflutningur hundasæðis frá löndum í landaflokki 1
• Vottorð DS1 - innflutningur hundasæðis frá löndum í landaflokki 1
• Vottorð DS2 - innflutningur hundasæðis frá löndum í landaflokki 2 (þarfnast uppfærslu)