Fuglaflensa og fuglaveiðar

Við núverandi aðstæður er ekki talin ástæða til að banna fuglaveiðar hér á landi vegna smithættu í fólk. Það afbrigði  fuglaflensuveirunnar sem nú er mest um í Evrópu og víðar veldur almennt ekki sýkingum í fólki. Einstaka smit hafa komið upp en þá hjá einstaklingum sem hafa verið í miklu návígi við sjúka fugla án þess að gæta sóttvarna. Líkurnar á smiti frá fuglum í fólk eru því mjög litlar en þó er aldrei hægt að útiloka smit og fólk þarf ávallt að gæta sóttvarna við handfjötlun á veikum og dauðum fuglum. Engin dæmi eru um að fólk smitist af fuglaflensu við neyslu matvæla. 

Rétt er að taka fram að það afbrigði fuglaflensunnar sem finnst í fuglum í dag er ekki sama afbrigði og var í gangi fyrir tæpum 20 árum og olli alvarlegum veikindum í fólki. 

Veiðar og verkun fugla 

Mögulegt smit berst fyrst og fremst með saur, dropasmiti eða ryki í öndunarfæri fólks. Þau tilfelli sem hafa greinst í fólki er hægt að rekja til aðstæðna þar sem það hefur orðið útsett fyrir miklu veirumagni í ryki eða loftdropum.  

Veiðimenn ættu að gera eftirfarandi varúðarráðstafanir til að draga úr hættu á mögulegu smiti: 

• Ávallt skal gæta smitvarna við handfjötlun á veikum og sjálfdauðum fuglum og tilkynna þá til Matvælastofnunar. 
  • Hræ skal látið liggja nema ef það er þannig staðsett að nauðsynlegt sé að fjarlægja það. Ef það er gert skal hræið sett í plastpoka, án þess að það sé snert með berum höndum, lokað fyrir pokann og hann síðan settur í almennt rusl. Ef viðkomandi sveitarfélag býður uppá förgunarleið fyrir      lífrænan úrgang má setja hræið í niðurbrjótanlegum poka í söfnunarílát fyrir slíkan úrgang. 
  • Veika villta fugla skal einnig tilkynna til viðkomandi sveitarfélags, sem samkvæmt lögum um velferð dýra er skylt að sjá til þess að fuglinum sé komið til hjálpar eða hann aflífaður á mannúðlegan hátt. Utan opnunartíma sveitarfélaga er hægt að hafa samband við lögreglu. 

• Ekki skal veiða fugla og nýta til matar sem haga sér óeðlilega eða eru sjáanlega veikir/slappir. Ef fuglinn sýnir óeðlilega hegðun getur það verið merki um að dýrið sé veikt. Þó skal það tekið fram að heilbrigðir fuglar geta líka verið smitaðir af fuglaflensu. 

• Ávallt skal gæta sóttvarna við meðhöndlun og verkun fuglanna. 
  • Mikilvægt er að sápuþvo hendur í volgu vatni . Hægt er að nota handspritt (70%) eftir að sjáanleg óhreinindi á höndum hafa verið fjarlægð. 
  • Nota hanska og grímu.  
  • Verka fuglana í vel loftræstu umhverfi og forðast skal að anda að sér ryki, fjöðrum og loftdropum. Ef fuglarnir eru verkaðir innandyra og/eða í illa loftræstu umhverfi ætti að nota veiruhelda grímu (FFP3 grímu). Gott væri að skola fuglana fyrir reytingu (sem sagt rykbinda) til að minnka rykmengun eða velja frekar að hamfletta þá. Ef unnið er utandyra, ætti að hafa vindinn í bakið.  
  • Forðast beina snertingu við blóð, saur og aðra líkamsvessa frá fuglunum. 
  • Verkandi ætti  ekki að snerta augu eða andlit á meðan meðhöndlun fuglanna fer fram. Gott er að nota öryggisgleraugu ef hætta er á skvettum eða til að forðast að nudda  augun.  
  • Ekki borða, drekka eða reykja á sama tíma. 
  • Halda börnum og gæludýrum frá efnum og svæðum sem gætu verið menguð 
  • Fjarlægja og þvo strax fatnað, skófatnað og annan búnað sem getur verið mengaður af blóði, saur eða öðrum líkamsvessum frá fuglunum. 
  • Mikilvægt að þrífa og sótthreinsa áhöld og umhverfi vel eftir verkun. 
  • Þeim hlutum fuglanna sem ekki á að nýta til matar má henda í plastpoka með heimilissorpinu. Ef viðkomandi sveitarfélag býður uppá förgunarleið fyrir lífrænan úrgang má setja hræið í niðurbrjótanlegum poka í söfnunarílát fyrir slíkan úrgang. 

Dæmi eru um það erlendis að villt spendýr (t.d. minkar og refir) hafi greinst með fuglaflensu (H5N1) og því ættu veiðimenn villtra spendýra einnig að gæta sóttvarna við meðhöndlun þeirra.