Eftirlit með velferð hrossa í kjölfar ábendingar

Matvælastofnun er opinber eftirlitsaðili með dýravelferð á Íslandi. Stofnunin fer með reglubundið eftirlit með öllu dýrahaldi en tekur þar að auki við ábendingum frá almenningi um slæma meðferð á dýrum. Slíkar ábendingar berast stofnuninni daglega og eru allar teknar til skoðunar. Þær snúa yfirleitt að þeim dýrum sem blasa við almenningi, t.d. gæludýrum og hrossum. Stofnunin er þakklát fyrir þessar ábendingar og þess eru mörg dæmi að þær hafi leitt til hraðari úrbóta á velferð viðkomadi dýra en ella hefði orðið.

Rétt er að hafa í huga að Matvælastofnun er bundin af ákvæðum stjórnsýslulaga um rannsóknarskyldu, jafnræði og meðalhóf við meðferð mála. Hún er einnig bundin af ákvæðum upplýsingalaga um að hún megi ekki veita upplýsingar um einkamálefni fólks, þ.á.m. umráðamanna dýra. Loks er hún bundin af ákvæðum persónuverndarlaga sem banna miðlun á upplýsingum um refsiverða háttsemi. Upplýsingar sem stofnunin getur veitt á opinberum vettvangi takmarkast því af ofangreindu.

Fyrir nokkrum dögum barst Matvælastofnun ábending frá einstaklingi sem sneri að hrossahaldi á tilteknum bæ á Vestfjörðum, nokkuð afskekktum. Umræddur einstaklingur hefur áður sent ábendingu vegna sama dýrahalds. Höfundur ábendingarinnar lét ekki duga að senda Matvælastofnun ábendinguna heldur sendi afrit af henni til forsætis- og matvælaráðherra, alþingismanna og fjölmiðla auk þess að birta hana á samfélagsmiðlum. Stofnunin gerir ekki athugasemdir við það, en í ábendingunni er gefið í skyn að Matvælastofnun sinni ekki skyldum sínum við eftirlit með dýravelferð og þetta tiltekna mál talið sanna það.

Af því tilefni telur stofnunin rétt að koma eftirfarandi á framfæri: Matvælastofnun flokkaði ábendinguna sem alvarlega. Rannsókn málsins var sett í forgang og fóru starfsmenn stofnunarinnar á vettvang daginn eftir að hún barst. Alls voru 24 hross á bænum. Þau voru á góðri beit á rúmgóðu landi, með náttúrulegu skjóli og góðum aðgangi að vatni. Hrossin voru spök og tækifæri gafst til að skoða hvert og eitt og leggja mat á ástand þeirra. Niðurstaðan var sú að engin frávik komu fram varðandi velferð hrossanna og engin bráð hætta steðjaði að þeim.

Við eftirlit síðastliðið vor komu fram alvarleg frávik vegna þriggja hrossa á umræddum bæ. Eigandinn brást þá við kröfum Matvælastofnunar um úrbætur án þess að kæmi til þvingunaraðgerða.

Ekki er fyrirhugað að hross verði haldin á bænum í vetur og hefur stofnunin sannreynt að ráðstafanir hafa verið gerðar þar að lútandi.