Tveir bæir bætast við garnaveikilista
Nýverið var bólusetningarskylda sett á fyrir allt Suðurfjarðarhólf en fyrr á árinu, og fyrir árvekni bænda á viðkomandi bæ, var garnaveiki staðfest í tveimur ám. Um er að ræða bæ sem hefur bólusett undanfarin ár þrátt fyrir að það væri ekki skylda og þar sem búskaparhættir eru til fyrirmyndar.
Barká í Hörgársveit, sem tilheyrir Tröllaskagahólfi, bætist einnig við garnaveikilistann. Ástæðan er að bólusetning hefur verið vanrækt á bænum en sjúkdómurinn hefur ekki greinst þar. Bærinn Barká hefur nú verið felldur út af garnaveikilista, þar sem bólusetning hefur farið fram.
Garnaveiki er ólæknandi smitsjúkdómur í jórturdýrum en með bólusetningu er hægt að verja sauðfé og geitur fyrir sjúkdómnum og halda smitálagi í lágmarki. Á bæjum sem eru á lista yfir garnaveiki gilda ýmsar takmarkanir sem lúta að því að hindra smitdreifingu.
Orsök sjúkdómsins er lífseig baktería af berklaflokki (Mycobacterium paratuberculosis). Helstu einkenni hans eru hægfara vanþrif, stundum með skituköstum. Í þeim hjörðum sem veikin kemur upp í getur einnig verið þó nokkuð um „heilbrigða smitbera“. Það eru smitaðar kindur án einkenna sem skilja út mikið af smitefninu. Meðgöngutími í sauðfé og geitum er 1-2 ár eða lengri. Garnaveikibakterían veldur bólgum í mjógörn og oft einnig í langa, ristli og lifur. Sýklarnir berast út með saurnum og geta lifað í 1- 1½ ár í óhreinindum og pollum umhverfis gripahús, við afréttargirðingar, í sláturúrgangi og í líffærum skepna sem drepast út um haga. Sýking verður um munn með saurmenguðu fóðri og vatni.
Um garnaveiki og varnir gegn henni gildir reglugerð nr. 911/2011. Markmið hennar er að stuðla að útrýmingu garnaveikinnar. Í reglugerðinni eru m.a. ákvæði um þær takmarkanir sem gilda um garnaveikibæi. Þar á meðal að óheimilt er að láta til lífs sauðfé, geitur eða nautgripi í 10 ár frá síðustu greiningu á garnaveiki eða vanrækslu á bólusetningu. Óheimilt er að flytja fé frá þessum bæjum á afrétt. Mikilvægt er að huga að því að smit getur borist með landbúnaðartækjum, heyi, áburði o.fl. en flutningur á öllu slíku frá garnaveikibæjum er einnig óheimill.
Reglugerðin kveður einnig á um skyldu til bólusetningar sauðfjár og geita á tilteknum svæðum á landinu. Sinni eigandi ekki skyldu sinni til bólusetningar getur Matvælastofnun fyrirskipað bólusetningu á kostnað eiganda samhliða skráningu bæjar á garnaveikilista með þeim takmörkunum sem því fylgja. Matvælastofnun heldur skrá yfir garnaveikibæi sem aðgengilegur er á vef stofnunarinnar.
Matvælastofnun vill minna á mikilvægi þess að bólusetja ásetningslömb eins fljótt og auðið er sem og aðkeypt lömb. Þessi lömb eru óvarin þar til þau fá bólusetninguna og geta því tekið smit í millitíðinni, sé smitálag í umhverfinu mikið.
Ítarefni
Uppfært 28.05.21 kl. 14:15