Nýr plöntusjúkdómur
Nýr plöntusjúkdómur hefur greinst á Íslandi. Skaðvaldurinn er baktería sem barst til landsins með innflutningi á rósagræðlingum. Bakterían herjar á ýmsar plöntutegundir og getur valdið miklum afföllum í m.a. kartöflu- og tómatarækt. Í kjölfar greiningarinnar greip Matvælastofnun til varúðarráðstafana, í samráði við ræktanda og Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins, til að hefta útbreiðslu smits og standa vonir til þess að tekist hafi að uppræta sjúkdóminn.
Undir lok síðasta árs kom upp sjúkdómur í rósaplöntum í gróðurhúsi á Suðurlandi. Við nánari rannsókn greindist bakteríutegundin Ralstonia solanacerum (Pseudomonas solanacerum) í rósunum og er það í fyrsta sinn sem bakterían greinist á Íslandi. Hún barst til landsins með innflutningi á rósagræðlingum frá Hollandi síðasta sumar. Í Hollandi varð fyrst vart við sjúkdóminn í september sl. Þegar voru gerðar ráðstafanir þar og eru ekki taldar líkur á að sjúkdómurinn hafi borist hingað með fleiri sendingum.
Þessi bakteríutegund er skilgreind í reglugerð 189/1990 sem skaðvaldur sem bannað er að flytja til landsins. Kartafla er helsti hýsill bakteríunnar en hún getur einnig sýkt aðrar plöntur. Sýkingin lýsir sér þannig að leiðslukerfi plöntunnar stíflast af bakteríunum og laufblöð byrja að visna neðst á sýktum plöntum og færist sýkingin svo ofar með þeim afleiðingum að plantan veslast upp.
Matvælastofnun greip til varúðarráðstafana og lagði fram áætlun, í samráði við ræktanda og Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins, til að uppræta sjúkar plöntur og hindra frekari dreifingu. Plöntum hafði ekki verið dreift frá gróðrarstöðinni frá því að innflutningur átti sér stað, aðrar en sótthreinsaðar rósir til verslana. Bakterían hefur ekki greinst í sýnum sem hafa verið tekin eftir að sýktum plöntum var eytt. Stofnunin telur líklegt að tekist hafi að uppræta sjúkdóminn að fullu þótt ekki sé hægt að fullyrða um það á þessu stigi málsins.
Fylgst verður áfram með framvindu mála en greining þessa sjúkdóms ítrekar mikilvægi árvekni til að standa vörð um plöntuheilbrigði í landinu. Matvælastofnun bendir á að tilkynna skal tafarlaust til stofnunarinnar um minnsta grun um sýkingu í gróðurhúsum.